Pałac Czartoryskich

Pałac Czartoryskich
Foto: Wójcik/UM Puławy, Pałac Czartoryskich

PAŁAC CZARTORYSKICH został wybudowany w latach 1671-76 według projektu Tylmana z Gameren, później wielokrotnie przebudowywany. Obecny klasycystyczny styl nadał mu Chrystian Piotr Aigner podczas przebudowy na przełomie XVIII i XIX wieku. Warto w nim zwiedzić pomieszczenia reprezentacyjne takie jak: sala kamienna (przetrwała od czasów Czartoryskich), sala gotycka, sala rycerska (dawna kaplica) oraz zabytkową klatkę schodową z II połowy XIX w. Wokół pałacu rozciąga się park, pierwotnie w stylu francuskim przebudowany zgodnie z zamysłem Izabeli księżnej Czartoryskiej na widokowy ogród w stylu angielskim. 

Pałac odbija się w obmurowanej sadzawce z fontanną, przed którą stoi kamienna kolumna zwieńczona wazą. Pochodzi ona z XVII w., podobnie jak otaczające dziedziniec kamienne słupy połączone łańcuchem. Sadzawka była nie tylko ozdobą, ale podobnie jak wieża ciśnień, stanowiła element systemu zaopatrującego rezydencję w wodę. Wśród porastających dziedziniec drzew i krzewów, znajdziemy m.in. choinę kanadyjską, głóg szkarłatny, lipę srebrzystą, jałowiec sabiński. Atrakcją dla odwiedzających, są od niedawna przechadzające się po dziedzińcu pawie oraz kojec z królewskimi bażantami.

Dzieje puławskiego kompleksu oraz mieszkających tu osób, często związanych z historią polskiej nauki
i kultury, przybliżają kamienne tablice pamiątkowe, wmurowane w ściany oficyn, zamykających dziedziniec honorowy z dwóch stron. Oficyna po prawej miała charakter gospodarczy. Dawniej nie była ona połączona z głównym gmachem pałacu. Mieściła się tu m.in. kuchnia. Po przeciwnej stronie znajduje się tzw. Oficyna gościnna. Tu pomieszkiwali goście, np. nadworny poeta Czartoryskich - Franciszek Dionizy Kniaźnin. Ciekawą tablicę napotkamy wracając do prawej oficyny. Upamiętnia ona pobyt
w Puławach w dniach 12-15 sierpnia 1920 r. Józefa Piłsudskiego. Marszałek wraz z grupą oficerów opracowywał tu plany Bitwy Warszawskiej. Pałac ma prawie 10 tys. m2 powierzchni. Dziś ma w nim swoją siedzibę Muzeum Czartoryskich.